اسامی مکان‌ها و محلات به زبان سمنانی به شرح زیر هستند:

آب انبار: مُزُنبَِِل (مُزُمبَِل) mozonbεl (mozombεl) (ج: مُرُنبَِلی mozonbεli)

   خوت xut آب‌انبار خانگی ، زیر یکی از اتاق‌ها را به صورت انباری ساخته و دیواره‌های آن را با ساروج «آهک، خاکستر و سفیده تخم‌مرغ» اندود کرده و پس از خشک شدن، آب تمیز و قابل شُرب در آن انداخته و به مرور از آب آن استفاده می‌کردند. این آب انبار فقط یک دریچه به طرف حیاط خانه داشت که با دلو از آن آب بر می‌داشتند.

آب پخش کن: پارَهpâra: محل تقسیم آب رودخانهِ گلِ رودبار سمنان به شش استخر، سه استخر داخل شهر که عبارت بودند از: استخر شاهجو (شاجین اَِستالی šâjin εstâli)، استخر لتیبار

(لَتیباری اَِستالی latibâri εstâli)، استخر ناسار (ناساری اَِستالی nâsâri εstâli) و سه استخر در محلات ثلاث به نام‌های: استخر کوشمغان (کیشمَِنین اَِستالی kišmεnin εstâli)

استخر زاوغان (زُوْوَِنین اَِستالی zowvεnin εstâli) و استخر کُدیور (کویَِرین اَِستالی koyεrin εstâli)   

(آبی که وارد استخر شده و مستقیماً از خروجی آن خارج می‌شود: اُوْ پَشَِند کَِتّییُن ( ow pašεnd kεttiyon)

   : در تشکیلات آب و استخر و آبیاری ، پست‌های سازمانی غیر مدونی به شرح زیر وجود داشت 1: استخر: اَِستالَه. εstâla:2: استخربان: اَِستالَه بُن. εstâla bon :3 : انگار نویس : اَِنگار نَِویس. εngâr nεvis :4: مرّه دار : مَرَّه دار. marra dâr :5: میراب: میراب. mirâb :6: آبیار: اُوْوییار. owviyâr :7: سحربان: سَربُنSarbon کسی که در نیمه‌های شب در مسیر آب حرکت می‌کرد تا کسی آبی را که برای شرب به، آب‌انبار خانگی (خوت xut) می‌رفت، آلوده نکند.

آشپزخانه: مُطبَق motbaq

آشغال‌دان: آشخال دُنییَهâšxâl doniya 

آشیانه: آشییُنَه (آشُنَه)âšyona (âšona)   

آغل: پَلَهpala: جایی برای نگهداری گوسفندان، بز و چهارپایان دیگر.(ج : پَلی  pali)

(زاغه: لی li: محل نگه­داری شبانه گوسفندان در کوهستان)

آلاچیق: آلاچیقَه âlâčiqa: داربست با چهارپایه و سقف از چوب و شاخ و برگ درختان. (ج : آلاچیقی âlâčiqi) 

اَروانه: اَروِنَه arvona روستایی در شمال غربی سمنان.

اروانه ئی: اَروُنِژ arvonež اهل روستای اَروانه.

انبار: اَِمبارεmbâr جای نگه داری کالا، ابزار و وسایل، خواربار.

انباریِ تَه اتاق: پَستوpastu  

انجیرستان: اَِنجیلَِستُنεnjilεston  منطقه انجیرکاری شده.

بادامستان : وِیمَِستُن  veymεston

(کارگاه آب‌انگور گیری: چَِلَِش ĉεlεš: گرفتن آب انگور برای پختن شیره انگور)

بازار: واژار vâžâr

بازارچه: واژارچَه vâžârča  

بازار شام: واژاری شامی vâžâri šâmi:

1: بازار آشفته و درهم و برهم. 2: در تعزیه، با مقداری چوب و تخته و طناب و پارچه‌های الوان و شال­‌های رنگارنگ بر سر چوب­ها، نمونه‌ای از بازار شام را که اسیران کربلا از آن عبور داده شده‌­اند ، به تصویر می­‌کشند. 

باغ: رَز raz زمینی نسبتاً وسیع و اغلب محصور که درآن، گل و گیاه یا درختان میوه و سبزیجات می‌کارند.

باغ کوچک: رَزکَه raz ka و یا : باخچَه bâxĉa

باغِ متصل به خانه: مَویطَه mavita یا : کییِه باغچَه kiye bâqča: باغچه‌ای متصل و متعلق به خانه که در ورودی آن داخل حیاطِ خانه است. واژه «مَویطَه» گویا مغلوب واژه «محوطه» باشد.

باغِ کوچک متصل به خانه : مَویطِکَه maviteka یا : باخچه­کَه bâxĉeka  

باغ یا باغچه و خانه متصل به آن مجموعاً: کییَه باغچَه kiya bâqča  

باغ پر از درخت: سَررَزَه sarraza: آن قسمت از باغ که بسیار آباد و پر از درختان میوه است.

باغچه حیاط خانه: باخچَه bâxča یا : کَردَه karďa

(کوچه‌باغی: رَزَه کیژَه raza kiža: کوچه‌هایی که باغ‌های متعددی در آن واقع است)

بالا خانه : بالا خُنَه bâlâ xona

بالکن: بالاکُنَه bâlâkona یا : بالکُنَه bâlkona  یا: اِیوُن eyvon  پیش آمدگی جلوی ساختمان معمولاً در طبقات بالا که دور آن، دیوار یا نرده‌ای باشد.

بام : بُوْن bown    

(پشت بام : پَشتی بُوْنی pašti bowni)

کاه گل: واشَه گَِل vâšεgεl

ناودان: نالَِژُنَه nâlεžona

بروبوم: بَرَبُوْن bara bown:در و دیوار ، سرزمین ، زمین و آسمان .

بُرج : بُرجَه borja:

1: هر ساختمان یا بنای بلند معمولاً دارای بیش از ده طبقه 2: بنای بلندی که برای یادبود به عنوان یک اثر هنری و مانند آن می‌سازند. 3: هر یک از ماه‌های سال شمسی.

بُرجک: بُرجَِکَه borjεka: اتاقکی مخصوص نگهبانی و دیدبانی.

بیابان: بیابُن biyâbon

بیابانک: بیابُنَِک biyâbonεk: روستایی در پانزده کیلومتری جنوب غرب سمنان.

پارک: پارکَه parka بوستان عمومی.(ج: پارکی pârki)

پارکِ شهر: پارکی شَهری pârki šahri: این واژه به صورت جمع کاربرد دارد .  

تلگرافخانه: تیلیغراف خُنَه tiliqrâf xona

چاپارخانه: چَپَِّرخُنَه čappεrxona   

فلکه: فَلَِکَه falεka   

کهنه دژ : کُندَِزَه kondεza

میدان : مِیدُن  meydon    

اسامی محلات سمنان:

اسفنجان: اَسفَِنجُن asfεnjon: یکی از محله‌های سمنان .

اسفنجانی: اَسفَِنجُنی asfεnjoni اهل اسفنجان .

شاهجو: شاجی šâji     

اهل شاهجو: شاجیّژ šâjjiyež    

لَتیبار: latibâr    

اهل لتیبار: لَتیباری  latibâri   

ناسار : ناسار  nâsâr   

اهل ناسار: ناساری nâsâri   

پاچنار : پِچَِناری pečεnâri   

سراچِه: سَِراچَه sεrâča  

پِهنِه: پِینَه peyna 

زاوقان: زُوٌوَِنی zowvɜni

کوشمغان: کیشمَِنی mɜniški

کودیور: کووَِری kuwɜri

اهل این سه محل را: مَلِژ malež می‌گویند.

• اسامی مکان‌ها و محلات به زبان سمنانی