اسامی خانه و ملحقات آن به زبان سمنانی

اسامی خانه و ملحقات آن به زبان سمنانی

اسامی خانه و ملحقات آن به زبان سمنانی به شرح زیر هستند:

خانه: کییَه kiya  

درِ ورودیِ خانه (درِ سرای): سَرین بَر sarin bar

کتبیه سردرِ خانه: سَرَه بَر  sara bar   

كُلونِ در: کُلّییَه kolliya 

دالان (راهرو): بالََّه bâlla   

ایوان: اِیوُن«صُفَّه»: eyvon (soffa)   

سوراخِ سقف راهرو: سَرسَرا sarsarâ  

زیرزمین: زیرکَِندَه  zirkεnda    

بادگیر: واگیرvager  

پلّه: پَِلَِّکُنه pεllεkona (ج: پَِلَِکُنی  pεlεkoni)

راه پلّه: پَِلَِّکُنَه رِی  pεllεkona rey   

پشت‌بام: پَشتی بُوْنی  paŝti bowni   

راه پلّه پشت بام: پَشتی بُوْنی پَِلَِکُنَه رِی  paŝtibowni pεlεkona rey  

 ناودان: نالَه ژُنَه nâlεžona   

دیواره لبِ پشت‌بام: هَِرَّه hεrra

نرده چوبی جلوی ایوان یا کنار راه پله: مَجَِر majεr    

هاوَنِ سنگی: هَِرَِنَه hεrεna   

هاون برنجی: هُوْوَِنگ howvεng یا: خُووین xowvin

آسیاب دستی: آرَِکَه ârεka  

اهرُم (دیلم): دِیلَِمَه deylεma    

تاقچه کوچک که دستی در دیوار ایجاد شده باشد: تاکُنا tâkonâ

تاقچه کوچکتر: تاکُنِکَه  tâkoneka  

آینه: اِینَه eyna     

آینه بخت: اِینِئی بَختی eynei baxti یا : بَختی اِینَه baxti eyna

آینه دِقّ: اِینِئی دِّقیeynei dεqqi (آئینه‌های مقعر و محدب)

آینه شمعدان: اِینَه شَمدُنی eyna šamdoni مجموع آینه و دو شمعدان.

آینه قدّی: اِینئی قدّی eynei qaddi

آینه قرآن: اِینَه قُرئُن eyna qorön

آب‌انبار: مُزُمبَِل mozombεl   

آب‌انبار خانگی: خوت  xut   

پاشیر: سُلچا solčâ

اُتاق: اُتاق otâq    

درِ اتاق: اُتاقی بَر otâqi bar     

تاقچه: تا tâ     

تاقچه بلندِ زیر سقف: رَف  raf     

درگاهی داخل اتاق: تابَِرَه tâbεra  

کرسی: کُرسییَه korsiya  

چاله کرسی: کُرسییَه چالا  korsiya čâlâ

 بُقچه لباس: تَلییَه taliya    

بُقچه خالی: پَرزینا parzinâ     

بُقچه خالی کوچک: پَرزینِکَه parzineka

صندوق چوبی جای لباس: یَخدونَه yazdona   

صندوقچه چوبی جای جواهرات: مَبَِرا mabεrâ یا: مَِجیرییَه  mεjiriya

رختخواب: لابالین lâbâlin    

بالش: بالَِشمَه bâlεšma   

رویه بالش : بالَِشمَه دیمَه bâlεšma dima  

تُشک: نَلی  nail    

لحاف: دَِواجَه  dεvâja   

پُشتی: پُشتییَه poŝtiya

رختخواب پيچ: چُوْوَِستَِرَه čowvεstεra

رختخواب پیچیده شده در رختخواب پیچ: باغبُند bâqbond که به جای پُشتی از آن استفاده می‌شود.

ننو: نَِنو nεnu    

گهواره: گُوْرَه gowra     

تابِ بازی بچه‌ها: سَِنجالو sεnjâlu  

چراغ نفتی: نَفتییَه چَِلا  naftiya čεlâ   

لامپا: لَمپا lampâ  

گردسوز: گَِردسوزَه gεrdsuza    

انبر دستی: اَِمبُر دَستی یَهεmbor dastiya  یا : اَِمبُر دَستَه εmbor dasta  

انبرِ قند: قَندی اَِمبُرَهqandi εmbora: مخصوص شکستن و حبّه‌حبّه کردن قند.

انفیه دان: اَنفییَه دُنَهanfiya dona (ج: اَنفییَه دِنی anfiya doni)

انگاره: اَِنگارَهεngâra: ظرف دسته دار فلزی که استکان، لیوان و مانند آنها را در آن می‌گذارند. پایه، جا استکانی ،گیره.

باد بزن: وازَّن ( بازَّن ) vâzzan ( bâzzan )

سماور: سَِماوَِر sεmâvεr   

قوری: قورییَه quriya    

استکان: ایستیکامَه istikâma    

نعلبکی: نَلبَِکییَه nalbεkiya     

قاشق چایخوری: چایخوری چُمچا čâyxori čomčâ   

شکر: شَکَِر ŝakεr

دِرَفش: دَِرَِتَه dεrεta 

زُباله: رَِتَه رو  rεtaru  

===================

آشپزخانه: مُطبَق motbaq    

درگاهی داخل آشپزخانه که جلوی آن تیغه کشیده باشند: پالُوْوَه pâlowva 

اجاق: کَِلَّه kεlla   

ظرف پخت غذا: قَلیفَه qalifa   

دیگ: دیگ dig    

دیگ کوچک: دیگچا digčâ    

ماهیتابه: لَلَِقو lalεqu   

ملاقِه: مَِلاقا  mεlâqâ   

دستگیره آشپزخانه: پَِلاسَه pεlâsa

کاسه مسین بزرگ: مَسین مَِسین کاسَه masin mεsin kâsa

برنج: بَِرَِنج bεrεnj آلیاژی به رنگ زرد روشن که از مس و روی تهیه می‌شود و در فلزکاری ، از جمله ساختن سینی و سماور به کار می‌رود.

برنج: وَِرَِنجی vεrεnji

دَم کردن برنج: تُمَه کَِردییُن toma kεrdiyon

بخاری که از برنج در حال دم کشیدن از روی دم کنی بلند می‌شود: تُمَه toma

دم کنی پلو: تُمَه کَنَه toma kona   

آبکش: هَلیم کَِشَه ( هَلین کَِشَه )halimkεša ( halinkεša )  

آرد بیز (الک): پَریژُن parižon     

قاشق: چُمچا čomčâ    

قاشق چوبی بزرگ: کَمچا kamčâ

بشقاب (چینی): بُخشاب boxŝâb    

بشقاب (فلزی): دُوْری dowry      

بانکه: بانکا bânka: ظرف شیشه‌ای در دار، با دهانهِ گشاد برای نگهداری روغن و مربا. (ج: بانکِه bânke)

بند : بُند bond:

1: ریسمان ، تسمه و مانند آنها که برای بستن چیزی به کار می‌رود. 2: دیواره‌ای که در مقابل آب ایجاد می‌کنند 3: درز میان قطعات مصالح به کار رفته در سطوح نمایانِ ساختمان که معمولاً آن را با سیمان و مانند آن می‌پوشانند 4: حدّ فاصل بین استخوان‌های انگشت دست و پا، بند انگشت ..  

بندِ رخت پهن کردن: رَژَه raža ریسمانی که دوسرِ آن را به جایی می‌بندند و روی آن لباس‌های شسته شده را پهن می‌کنند.

بند ساعت: بُندی ساعَِتی bondi sâ,εti

بندشلوار (بندِ تنبان): شووْآلَه بُندَه šuwâla bonda: ریسمانی که در لبه بالای شلوار ، لیفه شلوار (شووْآلَه لیفَه šuwâla lifa) یا پیژامه قرار می‌گیرد و با آن ، شلوار را به کمر بسته و محکم می‌کنند.

بندِ شلوارکش: شووْآلَه بُندَه کَِشَه šuwâla bonda kεša: میله‌ای استخوانی یا فلزی به قطر پنج یا شش میلی‌متر و درازای پانزده سانتی‌متر که یک سرِ آن گرد و سرِ دیگر آن سوراخی دارد و بند تنبان را داخل سوراخ کرده و به وسیله آن داخل لیفه شلوار می‌کنند.

بند کفش: بُندی لَلَِکُن bondi lalεkon

بشکه: بُشکا böškâ

بطری: بُطرییَه botriya

قدح (بادّیه): بادّییَه bâddiya

سینی مسی لب کُنگره‌ای: مَجیمَه majima     

آبگردان (ملاقه بزرگ): اُوْگَِردُن owgεrdon    

خاک انداز: آتَِشگیر âtεŝgir   

انبُر: ماشَه mâŝa      

ذغال: اَِذغالی εzqâli     

خاکه ذغال: اَِذغالَه خاکا εzqâla xâkâ    

آتشگردان: آتَِش صافییَه âtεŝsâfiya    

حبۀ آتش: آتَِشَه تولا âtεŝa-tulâ  

تنور: کَِلَه kέla 

سوراخ کناره تنور جهت هوارسانی: کَِلَه وَرَه kεlavara   

لاک: لاکَه lâka    

زیرانداز لاک: آردَه سُفرَه ârda sofra     

آردی که روی لاک و چونه خمیر می‌ریزند که خمیر به آنها نچسبد: پییُنَه piyona    

وَردنِه: مَرزَه marza  

وسيله چسباندن نان به تنور: مَقَِتَه maqεta  

سیخ: سیغَه siqa    

سیخ بزرگ: مَسینَه سیغَه masina siqa     

سیخ کوچک: کَسینَه سیغَه kasins siqa

انبر بزرگ مخصوص نان درآوردن از تنور: مَسین ماشَه masin mâŝa   

سَبوس: سُوْویس sowvis  

مستراح: مَِوال mεvâl یا: خَِلا xεlâ   

=================== 

آفتابه مسی: بَِرَِقَه bεrεqa 

آفتابه سفالی: لولِئینَه luleina

آفتابه برنجی: قَرآفتابَه qarâftâba   

(لوله آفتابه: آفتابَه لیلَه âftâba lila  یا : بَِرَِقَه لیلَه bεrεqa lila)

=================== 

اسامی خانه و ملحقات آن به زبان سمنانی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

جستجو

آثار و تألیفات

مطالب دیگر

شهمیرزاد

شهمیرزاد

شَهمیرزاد (به گویش شهمیرزادی: شامرزا) شهری در شمال استان سمنان است. این شهر از نظر گردشگری، تاریخی و کشاورزی دارای اهمیت می‌باشد. ارتفاع مرکز شهمیرزاد از سطح دریا ۱۹۳۵ متر می‌باشد. این

نظام آبیاری سمنان

نظام آبیاری شهر سمنان

گفتگو از آب، جایگاه و نقشِ آن در زندگانی انسان سخن تکراری است. در فرهنگ ایران، آب، مقدس و بُن‌مایه حیات است. مقدار آب حاصل

ارسال پیام