اسامی خانه و ملحقات آن به زبان سمنانی به شرح زیر هستند:
خانه: کییَه kiya
درِ ورودیِ خانه (درِ سرای): سَرین بَر sarin bar
کتبیه سردرِ خانه: سَرَه بَر sara bar
كُلونِ در: کُلّییَه kolliya
دالان (راهرو): بالََّه bâlla
ایوان: اِیوُن«صُفَّه»: eyvon (soffa)
سوراخِ سقف راهرو: سَرسَرا sarsarâ
زیرزمین: زیرکَِندَه zirkεnda
بادگیر: واگیرvager
پلّه: پَِلَِّکُنه pεllεkona (ج: پَِلَِکُنی pεlεkoni)
راه پلّه: پَِلَِّکُنَه رِی pεllεkona rey
پشتبام: پَشتی بُوْنی paŝti bowni
راه پلّه پشت بام: پَشتی بُوْنی پَِلَِکُنَه رِی paŝtibowni pεlεkona rey
ناودان: نالَه ژُنَه nâlεžona
دیواره لبِ پشتبام: هَِرَّه hεrra
نرده چوبی جلوی ایوان یا کنار راه پله: مَجَِر majεr
هاوَنِ سنگی: هَِرَِنَه hεrεna
هاون برنجی: هُوْوَِنگ howvεng یا: خُووین xowvin
آسیاب دستی: آرَِکَه ârεka
اهرُم (دیلم): دِیلَِمَه deylεma
تاقچه کوچک که دستی در دیوار ایجاد شده باشد: تاکُنا tâkonâ
تاقچه کوچکتر: تاکُنِکَه tâkoneka
آینه بخت: اِینِئی بَختی eynei baxti یا : بَختی اِینَه baxti eyna
آینه دِقّ: اِینِئی دِّقیeynei dεqqi (آئینههای مقعر و محدب)
آینه شمعدان: اِینَه شَمدُنی eyna šamdoni مجموع آینه و دو شمعدان.
آینه قدّی: اِینئی قدّی eynei qaddi
آینه قرآن: اِینَه قُرئُن eyna qorön
آبانبار خانگی: خوت xut
پاشیر: سُلچا solčâ
اُتاق: اُتاق otâq
درِ اتاق: اُتاقی بَر otâqi bar
تاقچه: تا tâ
تاقچه بلندِ زیر سقف: رَف raf
درگاهی داخل اتاق: تابَِرَه tâbεra
کرسی: کُرسییَه korsiya
چاله کرسی: کُرسییَه چالا korsiya čâlâ
بُقچه لباس: تَلییَه taliya
بُقچه خالی: پَرزینا parzinâ
بُقچه خالی کوچک: پَرزینِکَه parzineka
صندوق چوبی جای لباس: یَخدونَه yazdona
صندوقچه چوبی جای جواهرات: مَبَِرا mabεrâ یا: مَِجیرییَه mεjiriya
رختخواب: لابالین lâbâlin
بالش: بالَِشمَه bâlεšma
رویه بالش : بالَِشمَه دیمَه bâlεšma dima
تُشک: نَلی nail
لحاف: دَِواجَه dεvâja
پُشتی: پُشتییَه poŝtiya
رختخواب پيچ: چُوْوَِستَِرَه čowvεstεra
رختخواب پیچیده شده در رختخواب پیچ: باغبُند bâqbond که به جای پُشتی از آن استفاده میشود.
ننو: نَِنو nεnu
گهواره: گُوْرَه gowra
تابِ بازی بچهها: سَِنجالو sεnjâlu
چراغ نفتی: نَفتییَه چَِلا naftiya čεlâ
لامپا: لَمپا lampâ
گردسوز: گَِردسوزَه gεrdsuza
انبر دستی: اَِمبُر دَستی یَهεmbor dastiya یا : اَِمبُر دَستَه εmbor dasta
انبرِ قند: قَندی اَِمبُرَهqandi εmbora: مخصوص شکستن و حبّهحبّه کردن قند.
انفیه دان: اَنفییَه دُنَهanfiya dona (ج: اَنفییَه دِنی anfiya doni)
انگاره: اَِنگارَهεngâra: ظرف دسته دار فلزی که استکان، لیوان و مانند آنها را در آن میگذارند. پایه، جا استکانی ،گیره.
باد بزن: وازَّن ( بازَّن ) vâzzan ( bâzzan )
سماور: سَِماوَِر sεmâvεr
قوری: قورییَه quriya
استکان: ایستیکامَه istikâma
نعلبکی: نَلبَِکییَه nalbεkiya
قاشق چایخوری: چایخوری چُمچا čâyxori čomčâ
شکر: شَکَِر ŝakεr
دِرَفش: دَِرَِتَه dεrεta
زُباله: رَِتَه رو rεtaru
===================
آشپزخانه: مُطبَق motbaq
درگاهی داخل آشپزخانه که جلوی آن تیغه کشیده باشند: پالُوْوَه pâlowva
اجاق: کَِلَّه kεlla
ظرف پخت غذا: قَلیفَه qalifa
دیگ: دیگ dig
دیگ کوچک: دیگچا digčâ
ماهیتابه: لَلَِقو lalεqu
ملاقِه: مَِلاقا mεlâqâ
دستگیره آشپزخانه: پَِلاسَه pεlâsa
کاسه مسین بزرگ: مَسین مَِسین کاسَه masin mεsin kâsa
برنج: بَِرَِنج bεrεnj آلیاژی به رنگ زرد روشن که از مس و روی تهیه میشود و در فلزکاری ، از جمله ساختن سینی و سماور به کار میرود.
برنج: وَِرَِنجی vεrεnji
دَم کردن برنج: تُمَه کَِردییُن toma kεrdiyon
بخاری که از برنج در حال دم کشیدن از روی دم کنی بلند میشود: تُمَه toma
دم کنی پلو: تُمَه کَنَه toma kona
آبکش: هَلیم کَِشَه ( هَلین کَِشَه )halimkεša ( halinkεša )
آرد بیز (الک): پَریژُن parižon
قاشق: چُمچا čomčâ
قاشق چوبی بزرگ: کَمچا kamčâ
بشقاب (چینی): بُخشاب boxŝâb
بشقاب (فلزی): دُوْری dowry
بانکه: بانکا bânka: ظرف شیشهای در دار، با دهانهِ گشاد برای نگهداری روغن و مربا. (ج: بانکِه bânke)
بند : بُند bond:
1: ریسمان ، تسمه و مانند آنها که برای بستن چیزی به کار میرود. 2: دیوارهای که در مقابل آب ایجاد میکنند 3: درز میان قطعات مصالح به کار رفته در سطوح نمایانِ ساختمان که معمولاً آن را با سیمان و مانند آن میپوشانند 4: حدّ فاصل بین استخوانهای انگشت دست و پا، بند انگشت ..
بندِ رخت پهن کردن: رَژَه raža ریسمانی که دوسرِ آن را به جایی میبندند و روی آن لباسهای شسته شده را پهن میکنند.
بند ساعت: بُندی ساعَِتی bondi sâ,εti
بندشلوار (بندِ تنبان): شووْآلَه بُندَه šuwâla bonda: ریسمانی که در لبه بالای شلوار ، لیفه شلوار (شووْآلَه لیفَه šuwâla lifa) یا پیژامه قرار میگیرد و با آن ، شلوار را به کمر بسته و محکم میکنند.
بندِ شلوارکش: شووْآلَه بُندَه کَِشَه šuwâla bonda kεša: میلهای استخوانی یا فلزی به قطر پنج یا شش میلیمتر و درازای پانزده سانتیمتر که یک سرِ آن گرد و سرِ دیگر آن سوراخی دارد و بند تنبان را داخل سوراخ کرده و به وسیله آن داخل لیفه شلوار میکنند.
بند کفش: بُندی لَلَِکُن bondi lalεkon
بشکه: بُشکا böškâ
بطری: بُطرییَه botriya
قدح (بادّیه): بادّییَه bâddiya
سینی مسی لب کُنگرهای: مَجیمَه majima
آبگردان (ملاقه بزرگ): اُوْگَِردُن owgεrdon
خاک انداز: آتَِشگیر âtεŝgir
ذغال: اَِذغالی εzqâli
خاکه ذغال: اَِذغالَه خاکا εzqâla xâkâ
آتشگردان: آتَِش صافییَه âtεŝsâfiya
حبۀ آتش: آتَِشَه تولا âtεŝa-tulâ
تنور: کَِلَه kέla
سوراخ کناره تنور جهت هوارسانی: کَِلَه وَرَه kεlavara
لاک: لاکَه lâka
زیرانداز لاک: آردَه سُفرَه ârda sofra
آردی که روی لاک و چونه خمیر میریزند که خمیر به آنها نچسبد: پییُنَه piyona
وَردنِه: مَرزَه marza
وسيله چسباندن نان به تنور: مَقَِتَه maqεta
سیخ: سیغَه siqa
سیخ بزرگ: مَسینَه سیغَه masina siqa
سیخ کوچک: کَسینَه سیغَه kasins siqa
انبر بزرگ مخصوص نان درآوردن از تنور: مَسین ماشَه masin mâŝa
سَبوس: سُوْویس sowvis
مستراح: مَِوال mεvâl یا: خَِلا xεlâ
===================
آفتابه مسی: بَِرَِقَه bεrεqa
آفتابه سفالی: لولِئینَه luleina
آفتابه برنجی: قَرآفتابَه qarâftâba
(لوله آفتابه: آفتابَه لیلَه âftâba lila یا : بَِرَِقَه لیلَه bεrεqa lila)
===================
اسامی خانه و ملحقات آن به زبان سمنانی