اسامی بعضی از خوراکیها و غذاها به زبان سمنانی به شرح زیر است:
آش: شوروا (آش) šurvâ (âš): غذائی آبکی که از حبوبات، سبزی و گاه گوشت تهیه میشود و آن را با ماست، کشک، سرکه، آبلیمو، آبغوره و مانند آن میخورند.
آش آلو: آشی آلوئی âši âlui
آشِ اُماچ: اَِماچَه εmâĉa اَِماچَه (آشی پَشتی غَلبالی) εmâča (âši pašti qalbâli): نوعی آش که علاوه بر بنشن و چغندر، گلولههای ریز خمیری که از مالش دادن آرد نیمه خمیر شده برپشت غربال ایجاد میشود، درآن ریخته و میپزند، این آش را، آش اُماچ یا آشِ پشت غربالی diyon میگویند.
آش پشت پا: آشی پَشتی پائی â: آش رشتهای که بعد از رفتن مسافر، بستگان او به نییت سلامت و خوشی او در سفر می پزند و میان خویشان و دیگران پخش میکنند.
آش ترش: تُرشینَهtoršina
آش جو: آشی جَئی âši jai
آش رشته: آردیاش ârdyâš
آش شله قلمکار: آشی شُلَه قَلَم کاری âši šolaqalamkâri:
1: آشی که از سبزی، گوشت، و حبوبات مختلف تهیه میشود. مجازاً به مجموعه یا گروهی که اعضاء یا اجرای آن نا همگون است. 2 : به هر چیزی که درهم و برهم و بی نظم و آشفته باشد میگویند: شَلَم شوروا šalam šurvâ
آش کشک: آشی کَشکی(کشکینَه) âši kaški (kaškina)
آغوز: مِیکا (اُرَِش ، هُرَِش) meykâ (orεš – horεš): نخستین شیر پستاندار ماده که نسبت به شیر معمولی زردتر و غلیظتر است ، عوامل ایمنیزای فراوانی برای شیرخوار دارد و سرشار از ویتامین و مواد مقوی است .
خورشت آلو: آلو خورَِش âlu xorεš
خورشت گردو (فسنجان): یوزَه خورَِش yuza xorεš
آلو اسفناج: آلو اَِسفَِناجَه âlu εsfεnâja
ادویه: اَدووَه aduwa: دانه، ریشه یا پوست برخی گلها و گیاهان که به عنوان چاشنی برای خوش طعم ، خوش بو و یا خوش رنگ شدن غذا به کار می رود .
ارده: اَردَه arda کنجد آسیاب شده.
بادام سوخته: بادُم سوختَه bâdom suxta: نوعی شیرینی که از مغز بادام و شکر یا خاکه قند یا نبات تهیه میشود .
بادام شور: شورَه وِیمی šura veymi
بادام کاغذی: کاغَِذی وِیمی kâqεzi veymi: نوعی بادام که پوست آن نازک است و به آسانی میشکند.
بادام هندی: بادُم هَِندی bâdom hεndi
(حریره بادام: وِیمَه حَلیلَه veyma halila)
(روغن بادام: وِیمَه روئون veyma ruun)
بادمجانِ نیم پزِ پخته شده داخل ربِّ انار: وَِنگُنَه لیچا vεngona ličâ: که به عنوان چاشنی غذا از آن استفاده میشود.
(ترشیِ بادمجان: وَِنگُنَه تُرشی vεngona torši)
(خورشت بادمجان : وَِنگُنَه خورَِش vεngona xorεš)
باقلا پلو: باکَِلی پَِلا bâkεli pεlâ یا: باقَِلی پَِلا bâqεli pεlâ
باقلوا: بُقلَِوا boqlεvâ: نوعی شیرینی .
برف و شیره: وَرَه دوشُو vara dušow
برگه زردآلو: شیکَِلَِتا šikεlεtâ: بُرش زردآلو که آن را خشک کرده باشند.(ج : شیکَِلَِتِه šikεlεte)
برنج: وَِرَِنجی vεrεnji: این واژه همیشه به صورت جمع گفته میشود. ولی اگر منظور یک دانه برنج باشد، گفته میشود: وَِرَِنجَه دُوْنا vεrεnja downâ
بلال: گُندُم مَکَّه gondom makka: سنبله نو رسیده گیاه ذرّت که دانههای آن خوراکی است و معمولاً آن را بر روی آتش کباب میکنند.
(چوب بلال: گُندُم مَکَّه چو gondom makka ĉu: در حدود شصت سال پیش، با چوب بلال و به کمک گِلِ سفید، گیوه ها را میشستند)
صبحانه: نارَه قَلیُنی nâraqalyoni
غذای پيش از ناهار: چاشتčâŝt
كَپَكِ روی غذا: جَِشنَه jεšna
غذای فاسد شده: چی دَِکَِتَه či-dεkεta
گوشت: گوشت guŝt
(گوشت بره: وَرَه گوشت vara gušt)
(گوشت بز: بُزَه گوشت boza gušt)
(گوشت میش: میشَه گوشت miša gušt)
(گوشت شتر: اُشتُرَه گوشت oštora gušt)
(گوشت گاو: گا گوشت gâ gušt)
(گوشت گوساله : گورِن گوشت guren gušt)
(گوشت شکار: شیکاری گوشت šikâri gušt) یا: گوشتی شیکاری guŝti ŝikâri
2 پاسخ
با سپاس و درود . زبان سمنانی همان زبان پارسی پهلوی است با بیش از ۲۵۰۰ سال تاریخ و سابقه
مهر ورزیده کاملتر گردد .