اسامی امراض و ناراحتی‌های جسمانی به زبان سمنانی

اسامی امراض و ناراحتی‌های جسمانی به زبان سمنانی

اسامی امراض و ناراحتی‌های جسمانی:

آبسه دندان: پیلییَه piliya  

آبله: اُوْوَِّلَهowvvεla (ج: اُوْوَِّلی owvvεli)  

آبله کوبی: اُووَِلَه بوکّووآتّیُن owvvεla bukuwâttyon

یا: آبَِلَه کوبی هاکَِردیُن âbεla-kubi hâkεrdyon

آبله رو: دَِجَِنَه  dεjεna

آبله مرغان: کَرگَه اُوْوَِّلی owvvεli karga

آتشک: سیفلیس siflis  

اسهال: تَِلَه شووَه tεla šuwa یا: هِیزَه  heyza

استفراق: قِی qey به تمسخر: گَلَه میزَه gala miza

(به استفراق درآمدن، شکوفه زدن: بُلُقَّه بوکّوواتّیُن boloqqa bukkuwâttyon)

باد فتق: دَبَه daba   

باد نزله: بادی نَِزلِه bâdi nεzle: در پزشکیِ قدیم به بیماری گفته می‌شد که حاصل آن آبریزش از چشم و بینی و تحریک مخاط بینی بود. مانند زکام و سینوزیت.

بواسیر: باباسیل bâbâsil: عارضه تورم وگشاد شدن سیاه رگ‌های ناحیه مقعد که در مراحل پیشرفته فقط با جراحی درمان می‌شود.

بیمار: ناخوش nâxoŝ   

تاول: تییَِرساtiyεrsâ تاول و جوش‌های چرکی.(ج: تییَِرسِه tiyέrse)

تاول شدن: تییَِرسا بَِبّیُن tiyεrsâ bεbbyon    

تاول سیاه زخم (با نوک سیاه): سیا دُوْنا siyâ downâ یا: سیاگَِرا  siyâ gεrâ

تاول زدن لثه: دَِگَِنییُن dεgεniyon: تاول زدن لثه در اثر بیماری یا چرکی شدن آن. از زمانی که گذاشتن دندان مصنوعی باب شده، تاول زدن لثه را در اثر فشار دندان مصنوعی بر لثه، این واژه در این مورد هم کاربرد پیدا کرده است.

تاول سوختگی:تُوٌوَِلَه towvεla: هر نوع برآمدگی روی پوست یا مخاط که درون آن، مایع جمع شده باشد.

تاول شدن: تُووَِلَه بَِبّیُن owvεla bεbbyon تاول زدن.

جذام، خوره: آکَِلَه âkεla   

درد: دَردی dardi  

درد پا (پا درد): پِیَه دَردی peya dardi    

درد پهلو: پَلّییَه دَردی palliya dardi

درد چشم (چشم درد): چَشَه دَردی čaša dardi  

دردِ زانو: زُوْنَه دَردی zowna dardi  

دل درد: دَِلَه دردی dεla dardi  

دندان درد: دَِندونَه دَردی dεndona dardi   

سر درد: سَرَه دَردی sara dardi    

شکم درد: تَِلَه دَردی tεla dardi   

کمر درد: کَمَِرَه دَردی kamεra dardi   

گلو درد: گَلَه دَردی gala dardi

گوش درد: گوشَه دَردی guša dardi   

ذات الريه: سینَه پَلی sinapali      

زگيل: وارییَه vâriya  

سالك: سالییَه sâliya: در ابتدای روز بیماری سالک، عوام می‌­گفتند که نگوئید «سالک» که درمانش یک سال طول بکشد، بگوئید «ماهک» که یک ماهه خوب شود.  

سرخک: سیرکی sirki یک نوع بیماری عفونی با دانه‌های ریز قرمز رنگ با خارش زیاد.

سرطان: سَِلاتُن sεlâton   

سياه­زخم: سیاگَِرا siya gεrâ یا: سیا دُونا  siyâ downâ

سُرفه: سُفلَه sofla   

سياه­ سُرفه: سیاکُوْوَه siya kowva  

شاش(ادرار): چُرَه čora

شاشو: چُرَن čoran   

شاشیدن: دَِچُردییُن dεčordiyon   

(بر روی چیزی شاشیدن: دوچُردیُن dučordyon)

شپش: اَِسپَِزَه εspεza (ج: اَِسپَِزی εspεzi)

شپشو: اَِسپَِزَن εspεzan   

تخم شپش: رَِشکَه rεška (ج: رَِشکی rεški)

شپشک پرندگان: کَرگَه ایرَه karga ira  

غُدّه: وَِدوتَه vεdota

کهیر: کِهیلی kehili

گُل­مژه: سَِندَه سلام sεnda-sεlâm  

یرقان: زَردی zardi   

عارضه‌های طبیعی، غیر طبیعی و پزشکی:

اخمو: دیمبَلَِک (dimbalεk (axmu  

اشک ریختن بیصدا: اَسرِه بَرَِتّیُن asre bεrεttyon

گریه کردن: بُرمَه بَِجَِندیُن borma bεjεndyon

سقطِ­ جنين: تَِلَه پَشتی کَِردیُن tεla pašti kεrdyon  

یا: وَچَه بُوْوَِندیُن vačabowvεnd

سكسكه: هُکهُکَه hok-hoka

عطسه:اَِشنیشی εšniši

دهان درّه: خَمیازَه xamyâza  

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

جستجو

آثار و تألیفات

مطالب دیگر

شهمیرزاد

شهمیرزاد

شَهمیرزاد (به گویش شهمیرزادی: شامرزا) شهری در شمال استان سمنان است. این شهر از نظر گردشگری، تاریخی و کشاورزی دارای اهمیت می‌باشد. ارتفاع مرکز شهمیرزاد از سطح دریا ۱۹۳۵ متر می‌باشد. این

نظام آبیاری سمنان

نظام آبیاری شهر سمنان

گفتگو از آب، جایگاه و نقشِ آن در زندگانی انسان سخن تکراری است. در فرهنگ ایران، آب، مقدس و بُن‌مایه حیات است. مقدار آب حاصل

ارسال پیام